فیبروم رحمی یک نوع شایع تومور غیرسرطانی است که می تواند در داخل و روی رحم شما رشد کند. همه فیبروم ها علائمی ایجاد نمی کنند، اما در زمان بروز علائم فیبروم رحمی می تواند شامل خونریزی شدید قاعدگی، کمردرد، تکرر ادرار و درد در حین رابطه جنسی باشد. فیبروم های کوچک اغلب نیازی به درمان ندارند، اما فیبروم های بزرگتر را می توان با دارو یا جراحی درمان کرد. در ادامه این مقاله می خواهیم بیشتر به علت فیبروم رحم، علائم فیبروم رحم، درمان فیبروم رحم و… بپردازیم. با ما همراه باشید.
فیبروم چیست
فیبروم رحم که لیومیوم نیز نامیده می شود بافتی است که از عضله و بافت همبند دیواره رحم تشکیل شده است. این بافت معمولا سرطانی (خوش خیم) نیستند. رحم یک اندام گلابی شکل به صورت وارونه در لگن می باشد. اندازه طبیعی رحم به اندازه یک لیمو است. رحم مکانی است که کودک در طول بارداری رشد می کند و نگهداری می شود.
فیبروم های رحمی می توانند به صورت تکی یا به صورت خوشه ای رشد کنند. خوشه های فیبروم می توانند از اندازه 1 میلی متر تا بیش از 20 سانتی متر قطر یا حتی بزرگتر متغیر باشند. این توده ها می توانند در داخل دیواره رحم، داخل حفره اصلی اندام یا حتی در سطح بیرونی ایجاد شوند. فیبروم ها می توانند از نظر اندازه، تعداد و مکان در داخل و روی رحم شما متفاوت باشند. علائم فیروم رحمی منحصر به فرد هستند و در هر فرد با فرد دیگر می توانند متفاوت باشند. به دلیل منحصر به فرد بودن فیبروم ها، برنامه درمانی شما نیز ممکن است با فرد دیگر متفاوت باشد.
انواع فیبروم
فیبروم ها انواع مختلفی دارند. انواع فیبروم رحمی بسته به محل آنها در رحم یا روی رحم متفاوت است. در ادامه به انواع فیبروم اشاره خواهیم کرد.
فیبروم های داخل دیواره
فیبروم های داخل دیواره شایع ترین نوع آنها هستند. آنها در دیواره عضلانی رحم ظاهر می شوند. فیبروم های داخل دیواره ممکن است بزرگتر شوند و رحم شما را کشیده کنند.
فیبروم ساب سروزال
فیبروم ساب سروزال در قسمت بیرونی رحم شما تشکیل می شود که به آن سروزا می گویند. این نوع از فیبروم ممکن است به اندازه ای بزرگ شوند که رحم شما را از یک طرف بزرگتر نشان دهند.
فیبروم ساقه دار
فیبروم ساب سروزال می تواند یک ساقه ایجاد کند به عنوان یک پایه باریک که از تومور حمایت می کند. این نوع از فیبروم های رحمی به عنوان فیبروم ساقه دار شناخته می شوند.
فیبروم های زیر مخاطی
این نوع تومورها در میومتر، لایه ماهیچه ای میانی رحم ایجاد می شوند. تومورهای زیر مخاطی به اندازه انواع دیگر رایج نیستند.
فیبروم دهانه رحم
فیبروم دهانه رحم روی دهانه رحم ایجاد می شود که رحم را به واژن متصل می کند. این نوع از فیبروم ها نیز نادر هستند.
علت به وجود آمدن فیبروم رحم
علت فیبروم رحمی شناخته شده نیست. بیشتر فیبروم ها در افراد در سنین باروری اتفاق می افتد. معمولاً فیبروم رحمی در خانم های جوانی که هنوز اولین قاعدگی خود را تجربه نکرده‌اند، دیده نمی‌شوند. اما چند عامل مختلف ممکن است بر شکل گیری آنها تأثیر بگذارد:
هورمون ها
تخمدان ها استروژن و پروژسترون تولید می کنند. این هورمون ها باعث می شوند که پوشش رحم در هر دوره قاعدگی بازسازی شود و رشد فیبروم ها را تحریک کند.
سابقه خانوادگی
فیبروم رحمی ممکن است در سابقه پزشکی خانواده وجود داشته باشد. اگر مادر، خواهر یا مادربزرگ شما سابقه این بیماری را داشته باشد، ممکن است شما نیز به آن مبتلا شوید.
افراد در صورت داشتن یک یا چند مورد از عوامل خطر زیر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فیبروم هستند:
- سابقه خانوادگی فیبروم
- سن بالای 30 سال
- وزن بدن بالا
علائم فیبروم رحم
عموما فیبروم ها علائمی ندارند و تنها با چکاپ دوره ای می توانید از وجود آنها مطلع شوید. برخی از فیبروم ها به قدری کوچک هستند که هیچ گونه علامتی از خود نشان نمی دهند که به انها فیبروم بدون علامت گفته می شود. فیبروم رحمی بزرگتر می تواند علائم زیر را بروز دهد:
- خونریزی بیش از حد یا دردناک در طول قاعدگی
- خونریزی بین قاعدگی
- احساس پری در قسمت پایین شکم/نفخ
- تکرر ادرار
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد کمر
- یبوست
- ترشحات مزمن واژن
- ناتوانی در ادرار کردن یا تخلیه کامل مثانه
- بزرگ شدن شکم
علائم فیبروم رحم بعد از یائسگی معمولا تثبیت می شوند یا از بین می روند زیرا سطح هورمون ها در بدن شما کاهش می یابد.
فیبروم رحم چه زمانی خطرناک است
فیبروم رحم نیز مانند دیگر بیماری ها می تواند خطرات و عوارضی را در پی داشته باشد. داروهای درمان فیبروم رحمی می توانند عوارض جانبی داشته باشند که برای فرد مناسب نباشند. قبل از شروع یک داروی جدید، در مورد تمام عوارض جانبی دارو و سابقه پزشکی کامل خود با متخصص زنان صحبت کنید. برای مشاوره آنلاین با دکتر فاطمه موحد بهترین دکتر زنان شیراز می توانید از طریق سامانه ماوراطب اقدام کنید.
همچنین همیشه خطراتی در درمان جراحی فیبروم وجود دارد. هر گونه جراحی شما را در معرض خطر عفونت، خونریزی و هرگونه خطر جانی مرتبط با جراحی و بیهوشی قرار می دهد. در برخی موارد بعد از انجام جراحی فیبروم رحمی ممکن است بارداری های بعدی نیز تحت تاثیر قرار بگیرند. میومکتومی روشی است که فقط فیبروم ها را از بین می برد و امکان بارداری های بعدی را فراهم می کند. با این حال، افرادی که میومکتومی انجام داده اند ممکن است برای زایمان های آینده نیاز به زایمان سزارین در شیراز داشته باشند.
چگونه فیبروم را از بین ببریم
یک پزشک متخصص زنان که ترجیحا باید به دنبال بهترین متخصص زنان در شیراز یا دیگر شهرستانها باشید، بر اساس سن شما، اندازه فیبروم ها و سلامت کلی شما یک برنامه درمانی تعیین می کند. این روند درمانی ممکن است ترکیبی از درمان های مختلف برای از بین بردن فیبروم رحمی باشد که عبارتند از:
داروها
ممکن است داروهایی برای تنظیم سطح هورمون شما برای کوچک کردن فیبروم رحمی تجویز شود.
آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) مانند لوپرولید استات (Lupron Depot) باعث کاهش سطح استروژن و پروژسترون شما می شود. این دارو قاعدگی را متوقف می کند و فیبروم های شما را کوچک می کند.
آنتاگونیست های GnRH همچنین به کوچک شدن فیبروم ها کمک می کنند. این داروها با متوقف کردن بدن شما از تولید هورمون محرک فولیکول و هورمون لوتئین عمل می کنند. از جمله این داروها می توان موارد زیر را نام برد:
- ستررولیکس استات (Cetrotide)، یک داروی تزریقی
- گانیرلیکس استات (Fyremadel)، یک داروی تزریقی
- الاگولیکس که در داروی خوراکی الاگولیکس/استرادیول/نورتیندرون استات (اوریان) وجود دارد
روش های غیر تهاجمی یا کم تهاجمی
جراحی اولتراسوند یک روش جراحی جدیدتر و کاملاً غیرتهاجمی است. شما در داخل یک دستگاه MRI مخصوص دراز می کشید که به پزشک اجازه می دهد تا داخل رحم شما را بررسی کند. امواج صوتی پرانرژی و فرکانس بالا به سمت فیبروم ها هدایت می شوند تا آنها را از بین ببرند.
روش‌های میولیز (مانند Acessa) فیبروم‌ها را با استفاده از منابع حرارتی مانند جریان الکتریکی یا لیزر کوچک می‌کنند، در حالی که کرایومیولیز فیبروم‌ها را منجمد می‌کند. در طول فرسایش آندومتر، متخصص زنان ابزار خاصی را وارد رحم شما می کند تا با استفاده از گرما، جریان الکتریکی، آب داغ یا سرمای شدید، پوشش رحم را از بین ببرد.
یکی دیگر از گزینه های غیر جراحی آمبولیزاسیون فیبروم رحمی است. در این روش، ذرات ریز به داخل رحم تزریق می‌شوند تا جریان خون فیبروم‌ها قطع شود.
عمل جراحی فیبروم رحمی
ممکن است برای برداشتن ضایعات بسیار بزرگ یا چندین تومور فیبروم رحمی جراحی انجام دهید. این روش به عنوان میومکتومی شناخته می شود.
در طول میومکتومی شکمی، جراح یک برش بزرگ در شکم ایجاد می کند تا به رحم دسترسی پیدا کند و فیبروم ها را خارج کند. میومکتومی را می توان به روش لاپاراسکوپی نیز انجام داد. در طی یک روش لاپاراسکوپی، جراح چند برش کوچک ایجاد می کند و ابزار جراحی و یک دوربین را از طریق آن برش ها وارد می کند. فیبروم رحمی ممکن است پس از میومکتومی دوباره رشد کنند.
اگر وضعیت شما بدتر شود یا هیچ درمان دیگری موثر نباشد، جراح ممکن است روش هیسترکتومی را انجام دهد. با این حال، این بدان معنی است که در آینده نمی توانید زایمان کنید.
مواد خوراکی از بین برنده فیبروم رحم
تغییرات رژیم غذایی نیز می تواند برای درمان فیبروم رحمی کمک کننده باشد.توصیه می شود از مصرف گوشت و غذاهای پرکالری خودداری کنید.برای جایگزین می توانید موارد زیر را انتخاب کنید:
- غذاها و نوشیدنی هایی که سرشار از فلاونوئید هستند
- سبزیجات سبز
- چای سبز
- ماهی های سردآبی مانند ماهی تن و سالمون
- مدیریت سطح استرس
- هدف گذاری برای وزن متوسط اگر اضافه وزن دارید نیز می تواند مفید باشد.
